TERK EDİLME ŞEMASI VE KISIR DÖNGÜLER
Her bebek dünyaya geldiğinde hayatta kalmak için bir diğerinin bakımına muhtaçtır. Erken devir ya da çocukluk devirlerinde dengeli bakım görmeyen, muhtaçlıkları gereğince karşılanmayan kişi “İhtiyacım olduğunda yanımda olacak” algısını içselleştiremez. İlgilerin er ya da geç sona ereceğine, şartsız sevgi olmadığına, bir gün terk edilecek ve yalnız kalacağına dair inanç geliştirir. Geliştirilen bu kalıp inanç, bakım veren, anne ya da baba ile yaşadığı ayrılma durumlarından (depresyonda, hastanede, farklı kentlerde ebeveyn, boşanma, vefat…) kaynaklanabilir.
Bu tasa ile baş edebilmek için çeşitli stratejiler geliştirir. Ya terk edilmedilk evvel kendisi terk edecek, ya karşıdakinin terk etmemesi için elinden geleni ziyadesiyle yapacak ya da kendini ilgilerden izole edecektir. Bu stratejilere biraz daha detaylı bakacak olursak:
Bu bağlamda Şema Terapi, kişinin kendi şemalarının farkına varmasını, gerçek muhtaçlıklarını bakılırsarek uyumlu yollarla karşılayabilmesini ve yeni marifetler edinmessini sağlar.
Uzm. Psk. Damla Yalçın Gürkan
Okumaya devam et...
Her bebek dünyaya geldiğinde hayatta kalmak için bir diğerinin bakımına muhtaçtır. Erken devir ya da çocukluk devirlerinde dengeli bakım görmeyen, muhtaçlıkları gereğince karşılanmayan kişi “İhtiyacım olduğunda yanımda olacak” algısını içselleştiremez. İlgilerin er ya da geç sona ereceğine, şartsız sevgi olmadığına, bir gün terk edilecek ve yalnız kalacağına dair inanç geliştirir. Geliştirilen bu kalıp inanç, bakım veren, anne ya da baba ile yaşadığı ayrılma durumlarından (depresyonda, hastanede, farklı kentlerde ebeveyn, boşanma, vefat…) kaynaklanabilir.
Bu tasa ile baş edebilmek için çeşitli stratejiler geliştirir. Ya terk edilmedilk evvel kendisi terk edecek, ya karşıdakinin terk etmemesi için elinden geleni ziyadesiyle yapacak ya da kendini ilgilerden izole edecektir. Bu stratejilere biraz daha detaylı bakacak olursak:
- Aşırı Telafi: Partnerine her şartta yanında olduğunun değil, her an gidebileceğinin iletilerini verir. Tehdit vardır, kelamı kolay kolay ayrılığa getirir. Karşısındakini her an tetikte hissettirir. bu biçimdece partnerinin kuşkucu ve denetimci tavırlarını güçlendirir. (Bitsin bu biçimde, şu biçimde yapmazsan ben yokum…) İlgide Şartsız Kabul ve İnançlı Bağlanmadan epey ‘değersizlik hissi ve terk edilme kaygısı’ vardır.
- Teslimci: Kuşkucu ve denetimci tavırlar vardır. (Nerede ?, Kimle ?, niye karşılık vermedi?, Sanki diğer biri mi var?…) Bu dertleri besleyecek, önemli bağlantı düşünmediğini söz eden, uzakta yaşayan, yaş farkı olan, tıpkı iş yerinden, öğretmen-öğrenci ilişkisi… gibisi partner seçimleri yapabilir. Ayrıyeten kendinden epey ödün verme davranışlarında bulunabilir. Bağda Şartsız Kabul ve İnançlı Bağlanmadan hayli ‘değersizlik hissi ve terk edilme kaygısı’ vardır.
- Kaçınma: Bireyler bağdan kaçınır, bu çeşit konulardan kendilerini izole ederler.
Bu bağlamda Şema Terapi, kişinin kendi şemalarının farkına varmasını, gerçek muhtaçlıklarını bakılırsarek uyumlu yollarla karşılayabilmesini ve yeni marifetler edinmessini sağlar.
Uzm. Psk. Damla Yalçın Gürkan
Okumaya devam et...