PANİK NÖBETLERİ VE PAN
Panik atak biz aciz insanlara sağı solu muhakkak olmayan mitolojik ilah Pan’ın bir armağanı midir yoksa yaşadığımız ağır gerilimden ve karmaşık çağdaş toplumun problemli bağlantılarından mi kaynaklanmaktadır? tabiatın gerçek simgesi Pan’ın çağdaş toplum yaşantılarından pek de hoşlanabileceğini sanmıyoruz. Öte yandan Pan’ın istikrarsız ve bizatihi sevinci-öfkesi yaratılışımızdaki keskin uçları düşündürmüyor da değil.
Eski Anadolu mitolojisine nazaran Pan küçük ve büyükbaş hayvanların, bunları güden çobanların, doğal hayatın ve kırların mitolojik yaradanı olarak kabul edilirmiş. Ayakları keçi ayağı halinde, keçi kuyruklu, keçi sakallı ve boynuzlu bir görünümdeymiş. Pan flütü ile keyifli melodiler seslendirirmiş. Bu hoş müzikleri duyan tüm peri kızları sevinç ortasında kırlarda dans eder, bu hoş müziğe onlar da insanı kendilerine hayran bırakan sesleri ile eşlik ederek bulundukları yeri şenlendirirlermiş. Oradan geçenler de kendilerinden geçerek, hülyalara dalarlarmış. Pan epey sevinçli ve hareketli bir ruh hali ortasındayken, kimi vakit birden makûs niyetli bir hale bürünerek, bir yerde tek başına kalanlara uğultu ve hışırtılar çıkartarak korkuturmuş. Apansız düşen bir taş, kayaların ortasına beliren bir gölge, otlar ve çalılar içinde görülen bir kıpırtı Pan’ın varlığı olarak düşünülürmüş. Bu durumda birdenbire sebepsiz yere hayvanlar, hatta beşerler bir panik havasında adeta kalpleri yerinden çıkacak derecede çarpıntı, nefes darlığı, yutkunma kuvvetliğü yaşarlar, başlarından aşağı sıcak su dökülürmüş üzere kızararak, ter ortasında kalır, doruktan tırnağa tüm bedenleri uyuşur, bulantı ve fevkalade bir eza ve çaresizlik hissi ile birlikte, bayılma, çıldırma ve mevt endişeleri ile dehşet ortasında oradan kaçmak isterlermiş. İşte ismini bu mitolojik yaradandan alan panik bozukluğu da şahısların vefat dehşetleriyle (birlikteindeki vücutsal belirtilerle); kalabalık, büyük çıkışın bulunamayacağı alanlardan kaçınma, tek başına kalamama üzere dertlerle; o anda ölebileceği, aklına kaybedebileceği, felç ya da kalp krizi geçirebileceği üzere niyetlerle hastanelerin acil servislerinde müracaatlarına yol açabilmektedir.
Eğer siz de bu türlü belirtiler yaşıyorsanız ve bu belirtiler ömrünüzü kısıtlayarak, günlük işlevselliğinizi olumsuz istikamette etkiliyorsa panik bozukluğunuz olabilir. Şayet sık sık hastanelerin acil servislerine gece yarıları başvurmak ve gereksiz tedaviler almak istemiyorsanız bir psikiyatri ile tedaviye başlayın. Pan’ın getirdiği dehşet ve problemleriniz kaybolsun, Pan’ın değil, Georghe Zamfir’in hoş pan flütünden sevinçli melodiler gününüzü şenlendirsin.
MİTOLOJİDE NARSİSİZM
Eski Anadolu mitolojisine nazaran, dünya üzerinde biroldukca İlah bulunmaktaydı. Bunlar çeşitli tabiat olaylarından ya da canlı cansız varlıkların denetiminden, davranışlarından sorumluydular. İnanışa bakılırsa bu ilahlar insan formundaydı ve beşerlerle alakaya de girerlerdi. Size narsisizm sözcüğünün kaynağını oluşturan Narkissos’un mitolojik hikayesini aktaracağım.
Kendine aşık olanlara aldırmayıp, onları karşılıksız bırakan ve epey hoş bir peri kızı olan Ekho, bir gün avlanan bir avcı görür. Narkissos ismindeki bu avcı fazlaca güzeldir. Ekho bu genç avcıya birinci görüşte aşık olur, lakin Narkissos bu sevgiye karşılık veremeyerek, peri kızının yanından uzaklaşır. Ekho bu durum karşısında günden güne erir, kara sevda ile içine kapanarak ölür. Bütün bedeninden arta kalan kemikleri kayalara, sesi ise bu kayalarda “eko” dediğimiz yankılara dönüşür. Olimpos dağında oturan rabler bu duruma fazlaca kızarlar ve Narkissosu cezalandırmaya karar verirler. Günlerden bir gün av peşindeki Narkissos, susamış ve bitkin bir biçimde bir ırmak kenarına gelip, buradan su içmek için eğildiğinde, sudan yansıyan kendi yüzü ve bedeninin hoşluğunu görür. O da daha evvel fark edemediği bu hoşluk karşısında adeta büyülenir. Yerinden kalkamaz, kendine aşık olmuştur. O ana dek kimseyi sevmediği kadar sevmiştir kendi imajını. Oracıkta kala kalır, ne su içebilir ne de yemek yiyebilir, birebir Ekho üzere Narkissos da günden güne erimeye başlar ve yalnızca kendini seyrederek ömrünü tüketir. Öldükten daha sonra da bedeni Nergis çiçeklerine dönüşür. İşte narsisistik kişilik bozukluğu olan bireyler de bu türlü kendilerine aşık, daima en önde, en beğenilen olmak isteyen, diğerlerinin niyet ya da isteklerinde gereken ilgiyi gösteremeyen bireylerdir. Plan ve maksatlarına ulaşamadıklarında, gereken ilgiyi goremediklerinde tıpkı Narkissos üzere erirler ve çökerler.
ENSEST İLGİSİ MİTOLOJİYE MEVZU OLAN KAHRAMAN VE OEDİPUS FENOMENİ
Tanrıların hazırladığı acı bahtından kaçmak isteyen fakat kurtulamayan Oedipus, yaşadıkları için bir daha rablerin gazabına uğradı. Çağdaş psikiyatrinin esin kaynaklarını Oedipus’un hikayesi bugün de tartışmalardaki ehemmiyetini koruyor.
Thebai kentinin hükümdarı Laios’un çocuğu olmuyormuş. Kral, ilah Apollon’a müracaata gittiğinde, Apollon’un cevabıyla sarsılmış “bir oğlun olacak ancak bu çocuk ileride seni öldürecek, kraliçe (annesi) ile evlenecek ve herkes mutsuz olacak”. bir süre daha sonra kraliçe gebe kalarak, bir erkek çocuk dünyaya getirmiş. Kral bu çocuğu öldürtmek için buyruk vermiş. Kraliçe ise celladı çocuğu uzak ve tenha bir yere bırakması için razı etmiş. Bunun üzerine cellat da bebeği ayağından bir ağaca asmış. Yoldan geçen çobanlar çocuğu kurtarmışlar. Öbür bir kentin hükümdarının buyruğunda olan bu çobanlar, bebeği öbür bir kentin sarayına getirmişler. Bu kentin kraliçesinin de çocuğu olmadığından, bu bebeği alıp büyütmeye karar vermiş. Kraliçe, bebeğin ayağı asılı kaldığı ipin tesiriyle incinip şiştiğinden ona Oedipus (ayağı şiş) ismini vermiş. Çocuk büyüyünce, etrafındakilerden hükümdarın gerçek evladı olmadığını öğrenmiş. Bunun üzerine de Apollon’a giderek haberin doğruluğunu ve gelecekte kendini bekleyen durumu öğrenmek istemiş. Apollon ona “babasını öldüreceğini” söylemiş. Bu duruma pürüz olmak için, ülkesinden hayli uzaklara kaçan Oedipus yolda giderken çıkan bir çatışma kararı, bilmeden öz babası olan kral Laisos’u öldürmüş.
bu vakitte Oedipus, yollardan gelip geçeni bilmece sorarak sıkıştıran ve yanlışsız karşılık veremeyenleri de öldüren bir mitolojik yaratıkla karşılaşmış. Birebir bilmece ona da sorulmuş “sabahları dört ayağı, öğle iki ayağı ve akşamları üç ayağı ile yürüyen nedir?”. Oedipus çabucak yanıtlamış, “sabahları yani ömrün birinci periyotlarında el ve ayakları üzerinde emekleyen, ömrünü öğlen vaktinde, büyüyünce iki ayağı üzerinde yürüyen ve hayatının akşam vaktinde, yaşlılığında ayaklarına ek olarak bastonu bir ayak üzere kullanan varlık insandır”. Bu karşılık karşısında yaratık diğerlerine verdiği cezayı kendine vermiş ve ölmüş. Bu olay fazlaca büyük bir sevinçle kutlanmış. Zekasıyla yaratığı yenen Oedipus doğduğu kente kral ilan edilmiş. Anne oğul olduklarını bilmeyerek, kraliçeyle evlenmişler ve dört çocukları olmuş. Bu duruma epey öfkelenen ilahlar, bu kent üzerine felaketler yağdırmışlar. Harikulade bir kuraklık, kıtlık ve sefalet oluşmuş. Kendine danışınılan bir büyücü, niçini yeni hükümdarın öz babasını öldürüp, annesiyle evlenmesine bağlamış. Gerçeği büyük bir acı ortasında öğrenen Oedipus kendi gözlerini oymuş. Sefalet ortasındaki kızgın kent halkı felaketin sorumlusu olarak onu aşağılayıp, kentten kovmuş. Gözden düşen Oedipu’ a kendi çocukları da yüz çevirmiş. Bir vakit içinderın hükümdarı olan Oedipus dilenci olarak ömrüne sürdürürken, yanında yalnızca kızı Antigone kalmış.
Kıssadan pay Oedipus ve Antigon’un sefalet ortasındaki beraberliği, ebeveyn çocuk bağlılığı, sevgi ve birliğin simgesi olmuş. Oedipus’unun kendini terk eden çocukları ise felaketler ortasında sefil bir biçimde ölmüşler. Bu da anne-babanın sevgisinin değerini yansıtmakta, “eden bulur” kelamını doğrulamaktadır. İsmini bu mitolojik hikayeden alan Oedipus kompleksi Freud’a bakılırsa 4-5 yaş içindeki erkek çocuklarda, babayı kendine rakip olarak nazaranrek, annenin gözdesi olma halinde davranış biçimini açıklamak için kullanılmıştır.
Okumaya devam et...
Panik atak biz aciz insanlara sağı solu muhakkak olmayan mitolojik ilah Pan’ın bir armağanı midir yoksa yaşadığımız ağır gerilimden ve karmaşık çağdaş toplumun problemli bağlantılarından mi kaynaklanmaktadır? tabiatın gerçek simgesi Pan’ın çağdaş toplum yaşantılarından pek de hoşlanabileceğini sanmıyoruz. Öte yandan Pan’ın istikrarsız ve bizatihi sevinci-öfkesi yaratılışımızdaki keskin uçları düşündürmüyor da değil.
Eski Anadolu mitolojisine nazaran Pan küçük ve büyükbaş hayvanların, bunları güden çobanların, doğal hayatın ve kırların mitolojik yaradanı olarak kabul edilirmiş. Ayakları keçi ayağı halinde, keçi kuyruklu, keçi sakallı ve boynuzlu bir görünümdeymiş. Pan flütü ile keyifli melodiler seslendirirmiş. Bu hoş müzikleri duyan tüm peri kızları sevinç ortasında kırlarda dans eder, bu hoş müziğe onlar da insanı kendilerine hayran bırakan sesleri ile eşlik ederek bulundukları yeri şenlendirirlermiş. Oradan geçenler de kendilerinden geçerek, hülyalara dalarlarmış. Pan epey sevinçli ve hareketli bir ruh hali ortasındayken, kimi vakit birden makûs niyetli bir hale bürünerek, bir yerde tek başına kalanlara uğultu ve hışırtılar çıkartarak korkuturmuş. Apansız düşen bir taş, kayaların ortasına beliren bir gölge, otlar ve çalılar içinde görülen bir kıpırtı Pan’ın varlığı olarak düşünülürmüş. Bu durumda birdenbire sebepsiz yere hayvanlar, hatta beşerler bir panik havasında adeta kalpleri yerinden çıkacak derecede çarpıntı, nefes darlığı, yutkunma kuvvetliğü yaşarlar, başlarından aşağı sıcak su dökülürmüş üzere kızararak, ter ortasında kalır, doruktan tırnağa tüm bedenleri uyuşur, bulantı ve fevkalade bir eza ve çaresizlik hissi ile birlikte, bayılma, çıldırma ve mevt endişeleri ile dehşet ortasında oradan kaçmak isterlermiş. İşte ismini bu mitolojik yaradandan alan panik bozukluğu da şahısların vefat dehşetleriyle (birlikteindeki vücutsal belirtilerle); kalabalık, büyük çıkışın bulunamayacağı alanlardan kaçınma, tek başına kalamama üzere dertlerle; o anda ölebileceği, aklına kaybedebileceği, felç ya da kalp krizi geçirebileceği üzere niyetlerle hastanelerin acil servislerinde müracaatlarına yol açabilmektedir.
Eğer siz de bu türlü belirtiler yaşıyorsanız ve bu belirtiler ömrünüzü kısıtlayarak, günlük işlevselliğinizi olumsuz istikamette etkiliyorsa panik bozukluğunuz olabilir. Şayet sık sık hastanelerin acil servislerine gece yarıları başvurmak ve gereksiz tedaviler almak istemiyorsanız bir psikiyatri ile tedaviye başlayın. Pan’ın getirdiği dehşet ve problemleriniz kaybolsun, Pan’ın değil, Georghe Zamfir’in hoş pan flütünden sevinçli melodiler gününüzü şenlendirsin.
MİTOLOJİDE NARSİSİZM
Eski Anadolu mitolojisine nazaran, dünya üzerinde biroldukca İlah bulunmaktaydı. Bunlar çeşitli tabiat olaylarından ya da canlı cansız varlıkların denetiminden, davranışlarından sorumluydular. İnanışa bakılırsa bu ilahlar insan formundaydı ve beşerlerle alakaya de girerlerdi. Size narsisizm sözcüğünün kaynağını oluşturan Narkissos’un mitolojik hikayesini aktaracağım.
Kendine aşık olanlara aldırmayıp, onları karşılıksız bırakan ve epey hoş bir peri kızı olan Ekho, bir gün avlanan bir avcı görür. Narkissos ismindeki bu avcı fazlaca güzeldir. Ekho bu genç avcıya birinci görüşte aşık olur, lakin Narkissos bu sevgiye karşılık veremeyerek, peri kızının yanından uzaklaşır. Ekho bu durum karşısında günden güne erir, kara sevda ile içine kapanarak ölür. Bütün bedeninden arta kalan kemikleri kayalara, sesi ise bu kayalarda “eko” dediğimiz yankılara dönüşür. Olimpos dağında oturan rabler bu duruma fazlaca kızarlar ve Narkissosu cezalandırmaya karar verirler. Günlerden bir gün av peşindeki Narkissos, susamış ve bitkin bir biçimde bir ırmak kenarına gelip, buradan su içmek için eğildiğinde, sudan yansıyan kendi yüzü ve bedeninin hoşluğunu görür. O da daha evvel fark edemediği bu hoşluk karşısında adeta büyülenir. Yerinden kalkamaz, kendine aşık olmuştur. O ana dek kimseyi sevmediği kadar sevmiştir kendi imajını. Oracıkta kala kalır, ne su içebilir ne de yemek yiyebilir, birebir Ekho üzere Narkissos da günden güne erimeye başlar ve yalnızca kendini seyrederek ömrünü tüketir. Öldükten daha sonra da bedeni Nergis çiçeklerine dönüşür. İşte narsisistik kişilik bozukluğu olan bireyler de bu türlü kendilerine aşık, daima en önde, en beğenilen olmak isteyen, diğerlerinin niyet ya da isteklerinde gereken ilgiyi gösteremeyen bireylerdir. Plan ve maksatlarına ulaşamadıklarında, gereken ilgiyi goremediklerinde tıpkı Narkissos üzere erirler ve çökerler.
ENSEST İLGİSİ MİTOLOJİYE MEVZU OLAN KAHRAMAN VE OEDİPUS FENOMENİ
Tanrıların hazırladığı acı bahtından kaçmak isteyen fakat kurtulamayan Oedipus, yaşadıkları için bir daha rablerin gazabına uğradı. Çağdaş psikiyatrinin esin kaynaklarını Oedipus’un hikayesi bugün de tartışmalardaki ehemmiyetini koruyor.
Thebai kentinin hükümdarı Laios’un çocuğu olmuyormuş. Kral, ilah Apollon’a müracaata gittiğinde, Apollon’un cevabıyla sarsılmış “bir oğlun olacak ancak bu çocuk ileride seni öldürecek, kraliçe (annesi) ile evlenecek ve herkes mutsuz olacak”. bir süre daha sonra kraliçe gebe kalarak, bir erkek çocuk dünyaya getirmiş. Kral bu çocuğu öldürtmek için buyruk vermiş. Kraliçe ise celladı çocuğu uzak ve tenha bir yere bırakması için razı etmiş. Bunun üzerine cellat da bebeği ayağından bir ağaca asmış. Yoldan geçen çobanlar çocuğu kurtarmışlar. Öbür bir kentin hükümdarının buyruğunda olan bu çobanlar, bebeği öbür bir kentin sarayına getirmişler. Bu kentin kraliçesinin de çocuğu olmadığından, bu bebeği alıp büyütmeye karar vermiş. Kraliçe, bebeğin ayağı asılı kaldığı ipin tesiriyle incinip şiştiğinden ona Oedipus (ayağı şiş) ismini vermiş. Çocuk büyüyünce, etrafındakilerden hükümdarın gerçek evladı olmadığını öğrenmiş. Bunun üzerine de Apollon’a giderek haberin doğruluğunu ve gelecekte kendini bekleyen durumu öğrenmek istemiş. Apollon ona “babasını öldüreceğini” söylemiş. Bu duruma pürüz olmak için, ülkesinden hayli uzaklara kaçan Oedipus yolda giderken çıkan bir çatışma kararı, bilmeden öz babası olan kral Laisos’u öldürmüş.
bu vakitte Oedipus, yollardan gelip geçeni bilmece sorarak sıkıştıran ve yanlışsız karşılık veremeyenleri de öldüren bir mitolojik yaratıkla karşılaşmış. Birebir bilmece ona da sorulmuş “sabahları dört ayağı, öğle iki ayağı ve akşamları üç ayağı ile yürüyen nedir?”. Oedipus çabucak yanıtlamış, “sabahları yani ömrün birinci periyotlarında el ve ayakları üzerinde emekleyen, ömrünü öğlen vaktinde, büyüyünce iki ayağı üzerinde yürüyen ve hayatının akşam vaktinde, yaşlılığında ayaklarına ek olarak bastonu bir ayak üzere kullanan varlık insandır”. Bu karşılık karşısında yaratık diğerlerine verdiği cezayı kendine vermiş ve ölmüş. Bu olay fazlaca büyük bir sevinçle kutlanmış. Zekasıyla yaratığı yenen Oedipus doğduğu kente kral ilan edilmiş. Anne oğul olduklarını bilmeyerek, kraliçeyle evlenmişler ve dört çocukları olmuş. Bu duruma epey öfkelenen ilahlar, bu kent üzerine felaketler yağdırmışlar. Harikulade bir kuraklık, kıtlık ve sefalet oluşmuş. Kendine danışınılan bir büyücü, niçini yeni hükümdarın öz babasını öldürüp, annesiyle evlenmesine bağlamış. Gerçeği büyük bir acı ortasında öğrenen Oedipus kendi gözlerini oymuş. Sefalet ortasındaki kızgın kent halkı felaketin sorumlusu olarak onu aşağılayıp, kentten kovmuş. Gözden düşen Oedipu’ a kendi çocukları da yüz çevirmiş. Bir vakit içinderın hükümdarı olan Oedipus dilenci olarak ömrüne sürdürürken, yanında yalnızca kızı Antigone kalmış.
Kıssadan pay Oedipus ve Antigon’un sefalet ortasındaki beraberliği, ebeveyn çocuk bağlılığı, sevgi ve birliğin simgesi olmuş. Oedipus’unun kendini terk eden çocukları ise felaketler ortasında sefil bir biçimde ölmüşler. Bu da anne-babanın sevgisinin değerini yansıtmakta, “eden bulur” kelamını doğrulamaktadır. İsmini bu mitolojik hikayeden alan Oedipus kompleksi Freud’a bakılırsa 4-5 yaş içindeki erkek çocuklarda, babayı kendine rakip olarak nazaranrek, annenin gözdesi olma halinde davranış biçimini açıklamak için kullanılmıştır.
Okumaya devam et...