MESLEKLERİN HAYAT KALİTESİNİ ELE GEÇİRMESİ
Günlük işlerin başlamasıyla birlikte hepimiz kendimizi süratli bir temponun ortasında buluyoruz. Daima daha düzgüne, bir daha sonraki adıma yahut günlük işlerin yetişmesine odaklı oluyoruz. Başlangıç için kendimize nazaran motivasyon kaynakları belirliyoruz. Hareket ve davranışlarımızı başlatan içsel bir güçle “Haydi bakalım” diyerek yola koyuluyoruz. Vakit zaman günü bütün işlerin bitmesinin verdiği tatminle tamamlıyoruz. . Vakit zaman da gün ortasında yetişmeyen işler bizler için büyük bir gerilim faktörü olarak form değiştiriyor. Motivasyonun kaynağı olan içsel gücümüz bu tatmin ve gerilim faktörlerine bakılırsa sonraki güne devrediliyor. Tatmin ve gerilim faktörleri vakit içinde zihinsel düzenlemelerimizi değiştiriyor. Fazla tatminkar bir tavır sergilediğimiz vakit içinderda bizi var eden ve beslendiğimiz kaynak, tamamlamaya odaklandığımız işler oluyor. Gerilim faktörleriyle sıradaki günlere devam ettiğimiz vakit içinderda ise kendi benliğimizi kaybedip içimizdeki yıkımlara alan açıyoruz. Bu döngü gözlemlediğim kadarıyla kırılmadığı sürece sonsuza kadar devam edebiliyor
Mühendis, sıhhat dalı çalışanları, mesken bayanı, teşebbüsçü, eğitimci, hoşluk uzmanları ve hayatın ortasında hizmet veren sınırsız meslek grupları… Var olmak ve ömrümüzü idame ettirmek için kendimize bir sıfat bulmak zorunda kalıyoruz. Farkında olmadan sıfatla o kadar fazlaca bütünleşiyoruz ki benliğimizdilk evvel geliyor. Mühendis projesini yetiştirme umuduyla uyuyor. Konut bayanı konutun paklığı ve konukları şad etme umuduyla günü bitiriyor. Avukat sonraki gün gireceği duruşma hakkında senaryolar kurarak fikirlere dalıyor. Her meslek kümesi mensubunun sonraki günle ilgili planlarını hayatına, uykularının öncesine ve hatta kimi vakit düşlerine yansıtıyor. Sonraki gün uyandığında kahvaltıda anın tadını çıkarmak yerine süratli bir kahvaltıyla birlikte işe yetişmek için yola çıkıyor. Gün ortasında önemli bir tempo ve emek sarf ederek işlerini tamamlıyor yahut birtakım işleri istediği üzere gitmiyor. Gün bittiğinde tıpkı senaryo yenidenlıyor. Bu sayede kendisini, ailesini, evcil hayvanını ve hatta ömrünü gorememeye başlıyor. Her şeye karşı tahammül düzeyi azalmış bir tavır ve “aslına bakarsan yoruldum” içeriğinde bir yaklaşımla günlerin, kendisinin ve sevdiklerinin kıymetini erteliyor.
Peki bu döngünün ortasında biz insani boyutumuzu ne kadar koruyup kendimize alan ayırıyoruz ?
Senaryoyu okuyunca bile “Geç kaldım” yahut “Bu sistem değişmez” telaşı ve ümitsizliği zihninizi kapsayabilir. elbette sıfatlar olmadan ömrün akışında var olmak mümkün değil. Akışa ayak uydurmadan sistemsiz bir hayatta kuralların düşmesi niçiniyle memnuniyet düzeyi düşecektir. bu biçimde bir durum gerçeklik sahnesinde kelam konusu değil. Pekala bu karmaşanın ortasında hem sıfatları kullansak birebir vakitte akışa bu kadar kapılmasak ömrümüz nasıl olurdu ? Meslek kümeleri işlerini tamamladıkları anda kendilerine alan ayırsalardı bu nasıl bir alan olmalıydı ?
Klasikleşmiş alan ayırma seçeneklerinden biri olan aileyle yahut sevdiklerinizle vakit geçirmek tahlil yolu olarak aklınıza gelebilir. Tesirli bir tahlil yolu da olabilir. Lakin müşahedelerim kararı bu alanın zorunluluğunun kattığı tahammülsüzlük düzeyi mesleksel koşturmanın tahammülsüzlük düzeyiyle benzeri bir tesir bırakıyor. Bunun yerine kişiselleşme muhtaçlığını rahatlıkla saptayabiliyorum. Ailemiz ve sevdiklerimiz fazlaca kutsal. Fakat biz kendimizi kutsamadığımız sürece onlara da ziyan verebiliyoruz, alan ihlallerine niye olabiliyoruz. Bunun yerine öz şefkat çalışmaları ve yalnızca kişisel bir alan ayırmak hayata dair geliştirdiğimiz içsel gücümüzü olumlu tarafta tetikleyebilir. Bunun hakkında geri bildirimler verdiğimde en epeyce karşılaştığım yanıt “O kadar şeyin ortasında kendime nasıl alan ayırayım, herkes benden bir şeyler bekliyor.” oluyor.
Aslında her vakit olduğu üzere alan ayırmaya da büyük şeyler yapma ihtimali olarak bakıyoruz. örneğin spora gitmek genelde büyük bir şey yapmak. Vakit ayırmak gerekecek. Konutta çocuklar beni bekliyor, işveren işlerin yetişmesini istiyor, öğrencilerin imtihan sonuçlarını açıklamam gerekiyor, iş yerinde her şey yolunda gidiyor mu denetim etmem gerekiyor… Benim spora ayıracak vaktim yok. Tamam spora vakit ayırmayalım. Pekala yarım saatlik bir kahve molası ? İşte o olur. Pekala niye bunu bir alan ayırmak olarak kabul edemiyoruz.
Çünkü yaşadığımız ve kendimizi mecbur bıraktığımız mesleksel deformasyonumuzun tesirleriyle kahve içerken bile iş düşünüyoruz. İhtimal olarak belirleyebileceğimiz bir alan hakkında bile kendimizi zehirlemek için biroldukca hayat faktörünü kahvenin içine ekleyebiliyoruz. Yalnızca kahvenin verdiği yumuşak yahut sert kıvamın tadını ağzımızın ortasında hissetmek ve bunun farkında olmak üzere küçük bir adım atarak anda kalmayı deneyimlemek biroldukça problemlerin tahlili olabilir. Anda kaldığınızda yarım saatlik bile olsa iş yükünü omuzlarınızdan atabilirsiniz. Vücudunuzun duyumsadığı tadı fark edebilirsiniz. Vücudunuz ve zihniniz bir bütün halinde hissedebilir. bu türlü anda kalmanın vermiş olduğu sağlıklı tatmin seviyesinin artmasıyla beyindeki haz alma duyusundan sorumlu olan dopamin hormonunun salınımı artacaktır. ötürüsıyla vücut ve zihin koşturmanın ortasında düzgün şeylerin de olabileceğine dair kuvvetli bir farkındalık geliştirecektir.
Yazmak kolay, çoğunlukla hayata uygulamak da kolay. Lakin vakit zaman alan ayırmanın keyfiyle bir arada kendinize dair öz şefkat geliştirmeye çalışsanız dahi hayat her vakit bu türlü işlemeyebilir. “Yaptım, işe yaramadı.” kararıyla karşılaşabilirsiniz. Bu durumu genelleyip “Benim öbür seçeneğim yok” diyerek daha epeyce işi hayatınızın merkezi olarak belirleyebilirsiniz. Bu noktada sevgili Doğan Cüceloğlu hocamızın kaleme aldıklarını referans alabiliriz. “Sen hüzünlüsün diye dünya durup sana yol vermeyecek.” ¹ Alan ayırmayı yanlış deneyimlemenin hüznüyle dünyanın bize yol vermesini beklersek yanlış durakta beklemiş oluruz. Bunun yerine sizin fark edemediğiniz kaynaklarınızı keşfetmenizde size eşlik etmesi için ruh sıhhati alanında hizmet veren bir uzmandan profesyonel dayanak alabilirsiniz. Tahminen de sizin içsel gücünüz kahveden hayli daha ötesidir. Keşfetmeden bilemeyiz.
BEYZANUR CEYHAN
PSİKOLOG & AİLE DANIŞMANI
¹ Cüceloğlu, D. (2008). Uygun düşün gerçek karar ver: Özgün ömür üzerine Yakup Bey’le söyleşiler. 50. Baskı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Okumaya devam et...
Günlük işlerin başlamasıyla birlikte hepimiz kendimizi süratli bir temponun ortasında buluyoruz. Daima daha düzgüne, bir daha sonraki adıma yahut günlük işlerin yetişmesine odaklı oluyoruz. Başlangıç için kendimize nazaran motivasyon kaynakları belirliyoruz. Hareket ve davranışlarımızı başlatan içsel bir güçle “Haydi bakalım” diyerek yola koyuluyoruz. Vakit zaman günü bütün işlerin bitmesinin verdiği tatminle tamamlıyoruz. . Vakit zaman da gün ortasında yetişmeyen işler bizler için büyük bir gerilim faktörü olarak form değiştiriyor. Motivasyonun kaynağı olan içsel gücümüz bu tatmin ve gerilim faktörlerine bakılırsa sonraki güne devrediliyor. Tatmin ve gerilim faktörleri vakit içinde zihinsel düzenlemelerimizi değiştiriyor. Fazla tatminkar bir tavır sergilediğimiz vakit içinderda bizi var eden ve beslendiğimiz kaynak, tamamlamaya odaklandığımız işler oluyor. Gerilim faktörleriyle sıradaki günlere devam ettiğimiz vakit içinderda ise kendi benliğimizi kaybedip içimizdeki yıkımlara alan açıyoruz. Bu döngü gözlemlediğim kadarıyla kırılmadığı sürece sonsuza kadar devam edebiliyor
Mühendis, sıhhat dalı çalışanları, mesken bayanı, teşebbüsçü, eğitimci, hoşluk uzmanları ve hayatın ortasında hizmet veren sınırsız meslek grupları… Var olmak ve ömrümüzü idame ettirmek için kendimize bir sıfat bulmak zorunda kalıyoruz. Farkında olmadan sıfatla o kadar fazlaca bütünleşiyoruz ki benliğimizdilk evvel geliyor. Mühendis projesini yetiştirme umuduyla uyuyor. Konut bayanı konutun paklığı ve konukları şad etme umuduyla günü bitiriyor. Avukat sonraki gün gireceği duruşma hakkında senaryolar kurarak fikirlere dalıyor. Her meslek kümesi mensubunun sonraki günle ilgili planlarını hayatına, uykularının öncesine ve hatta kimi vakit düşlerine yansıtıyor. Sonraki gün uyandığında kahvaltıda anın tadını çıkarmak yerine süratli bir kahvaltıyla birlikte işe yetişmek için yola çıkıyor. Gün ortasında önemli bir tempo ve emek sarf ederek işlerini tamamlıyor yahut birtakım işleri istediği üzere gitmiyor. Gün bittiğinde tıpkı senaryo yenidenlıyor. Bu sayede kendisini, ailesini, evcil hayvanını ve hatta ömrünü gorememeye başlıyor. Her şeye karşı tahammül düzeyi azalmış bir tavır ve “aslına bakarsan yoruldum” içeriğinde bir yaklaşımla günlerin, kendisinin ve sevdiklerinin kıymetini erteliyor.
Peki bu döngünün ortasında biz insani boyutumuzu ne kadar koruyup kendimize alan ayırıyoruz ?
Senaryoyu okuyunca bile “Geç kaldım” yahut “Bu sistem değişmez” telaşı ve ümitsizliği zihninizi kapsayabilir. elbette sıfatlar olmadan ömrün akışında var olmak mümkün değil. Akışa ayak uydurmadan sistemsiz bir hayatta kuralların düşmesi niçiniyle memnuniyet düzeyi düşecektir. bu biçimde bir durum gerçeklik sahnesinde kelam konusu değil. Pekala bu karmaşanın ortasında hem sıfatları kullansak birebir vakitte akışa bu kadar kapılmasak ömrümüz nasıl olurdu ? Meslek kümeleri işlerini tamamladıkları anda kendilerine alan ayırsalardı bu nasıl bir alan olmalıydı ?
Klasikleşmiş alan ayırma seçeneklerinden biri olan aileyle yahut sevdiklerinizle vakit geçirmek tahlil yolu olarak aklınıza gelebilir. Tesirli bir tahlil yolu da olabilir. Lakin müşahedelerim kararı bu alanın zorunluluğunun kattığı tahammülsüzlük düzeyi mesleksel koşturmanın tahammülsüzlük düzeyiyle benzeri bir tesir bırakıyor. Bunun yerine kişiselleşme muhtaçlığını rahatlıkla saptayabiliyorum. Ailemiz ve sevdiklerimiz fazlaca kutsal. Fakat biz kendimizi kutsamadığımız sürece onlara da ziyan verebiliyoruz, alan ihlallerine niye olabiliyoruz. Bunun yerine öz şefkat çalışmaları ve yalnızca kişisel bir alan ayırmak hayata dair geliştirdiğimiz içsel gücümüzü olumlu tarafta tetikleyebilir. Bunun hakkında geri bildirimler verdiğimde en epeyce karşılaştığım yanıt “O kadar şeyin ortasında kendime nasıl alan ayırayım, herkes benden bir şeyler bekliyor.” oluyor.
Aslında her vakit olduğu üzere alan ayırmaya da büyük şeyler yapma ihtimali olarak bakıyoruz. örneğin spora gitmek genelde büyük bir şey yapmak. Vakit ayırmak gerekecek. Konutta çocuklar beni bekliyor, işveren işlerin yetişmesini istiyor, öğrencilerin imtihan sonuçlarını açıklamam gerekiyor, iş yerinde her şey yolunda gidiyor mu denetim etmem gerekiyor… Benim spora ayıracak vaktim yok. Tamam spora vakit ayırmayalım. Pekala yarım saatlik bir kahve molası ? İşte o olur. Pekala niye bunu bir alan ayırmak olarak kabul edemiyoruz.
Çünkü yaşadığımız ve kendimizi mecbur bıraktığımız mesleksel deformasyonumuzun tesirleriyle kahve içerken bile iş düşünüyoruz. İhtimal olarak belirleyebileceğimiz bir alan hakkında bile kendimizi zehirlemek için biroldukca hayat faktörünü kahvenin içine ekleyebiliyoruz. Yalnızca kahvenin verdiği yumuşak yahut sert kıvamın tadını ağzımızın ortasında hissetmek ve bunun farkında olmak üzere küçük bir adım atarak anda kalmayı deneyimlemek biroldukça problemlerin tahlili olabilir. Anda kaldığınızda yarım saatlik bile olsa iş yükünü omuzlarınızdan atabilirsiniz. Vücudunuzun duyumsadığı tadı fark edebilirsiniz. Vücudunuz ve zihniniz bir bütün halinde hissedebilir. bu türlü anda kalmanın vermiş olduğu sağlıklı tatmin seviyesinin artmasıyla beyindeki haz alma duyusundan sorumlu olan dopamin hormonunun salınımı artacaktır. ötürüsıyla vücut ve zihin koşturmanın ortasında düzgün şeylerin de olabileceğine dair kuvvetli bir farkındalık geliştirecektir.
Yazmak kolay, çoğunlukla hayata uygulamak da kolay. Lakin vakit zaman alan ayırmanın keyfiyle bir arada kendinize dair öz şefkat geliştirmeye çalışsanız dahi hayat her vakit bu türlü işlemeyebilir. “Yaptım, işe yaramadı.” kararıyla karşılaşabilirsiniz. Bu durumu genelleyip “Benim öbür seçeneğim yok” diyerek daha epeyce işi hayatınızın merkezi olarak belirleyebilirsiniz. Bu noktada sevgili Doğan Cüceloğlu hocamızın kaleme aldıklarını referans alabiliriz. “Sen hüzünlüsün diye dünya durup sana yol vermeyecek.” ¹ Alan ayırmayı yanlış deneyimlemenin hüznüyle dünyanın bize yol vermesini beklersek yanlış durakta beklemiş oluruz. Bunun yerine sizin fark edemediğiniz kaynaklarınızı keşfetmenizde size eşlik etmesi için ruh sıhhati alanında hizmet veren bir uzmandan profesyonel dayanak alabilirsiniz. Tahminen de sizin içsel gücünüz kahveden hayli daha ötesidir. Keşfetmeden bilemeyiz.
BEYZANUR CEYHAN
PSİKOLOG & AİLE DANIŞMANI
¹ Cüceloğlu, D. (2008). Uygun düşün gerçek karar ver: Özgün ömür üzerine Yakup Bey’le söyleşiler. 50. Baskı. İstanbul: Remzi Kitapevi.
Okumaya devam et...