Berlin müzik festivali Pop-Kultur uzun süredir BDS sorunu yaşıyor: 2015 yılında kurulan festival, 2017 yılında ilk kez uluslararası boykot hareketi BDS’nin (Boykot, Tecrit ve Yaptırımlar) hedefi oldu. Örgüt, İsrail’i Filistinlilere yönelik muamelesinden dolayı eleştiriyor ve devleti siyasi, ekonomik ve kültürel olarak izole etmek için aktif olarak çalışıyor. Bunun mevcut İsrail siyasetine karşı meşru bir protesto biçimi mi olduğu yoksa genel olarak Yahudi karşıtlığı mı olduğu tartışılıyor.
Bunun popüler kültürle ne alakası var? 2017, 2018, 2019 ve 2022 yıllarında Berlin’deki İsrail Büyükelçiliği festivalin sponsoru oldu. Bunlar nispeten düşüktü; festivaldeki bireysel projeler için üç ila dört haneli finansman tutarlarının yanı sıra İsrail’den gelen sanatçılar için seyahat ödenekleriydi. BDS daha sonra acilen ve yüksek sesle, festival için rezerve edilen gösterilerin (baskılı da diyebilirsiniz) katılımlarının iptal edilmesini istedi. Pek çok durumda bu başarılı oldu. İskoç Genç Babalar’ın iptali muhtemelen 2017’deki en büyük heyecana neden oldu. 2022’de dört grup, festivalin başlamasına sadece birkaç gün kala BDS kampanyasına atıfta bulunarak performanslarını iptal etti.
İlan | Daha fazlasını okumak için kaydırın
Bu 2023’te tekrar olabilir mi? Festival 30 Ağustos’tan 1 Eylül’e kadar sürecek. Her şey hala sakin görünüyor. Bunun nedeni bu yıl festivale İsrail’den para akmıyor gibi görünmesi olabilir. Ama neden bu? Berliner Zeitung’un talebi üzerine festivalin basın ekibi şunları söyledi: İsrailli gösteriler bu yıl da Pop-Kultur’da sahne alacak. Ancak performanslarının masrafları Müzik Girişimi’nin finansmanından (Federal Hükümet Kültür ve Medya Komiseri’nin proje fonlarıyla) karşılanıyor. Şu ana kadar pek olağanüstü değil. Ama sonra işler daha da zorlaşıyor.
Festival, Berliner Zeitung’a verdiği yanıtta, kültür kurumlarının ve büyükelçiliklerin herhangi bir finansman teklifi yapmadığını ancak şöyle olduğunu açıkça belirtiyor: “Sanatçılar*, ek yolluk için ilgili devlet kurumlarından bize başvuruyor. Asıl mesele şu ki, oturup dikkat etmenizi sağlayan şey şu: “Bu yıl İsrailli sanatçılar mevcut durumda bu tür hibelere başvurmakla ilgilenmediklerini açıkça ortaya koydular. Bu nedenle İsrail büyükelçiliğine herhangi bir başvuru olmadı.”
Bu, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin İsrail’deki tartışmalı yargı reformuna mı gönderme yapıyor? Ocak 2023’ten bu yana İsrail’de reforma karşı büyük protestolar yapılıyor ve eleştirmenler bağımsız yargının sona ermesinden korkuyor. Yoksa “mevcut durumda”, İsrail büyükelçiliğinden para alması halinde BDS’nin yine popüler kültüre karşı boykot çağrısında bulunabileceği anlamına mı geliyor? Yoksa ikisi aynı anda mı? Festival basın sözcülerinden biri, Berliner Zeitung’un sorusu üzerine şunları ekledi: “‘Mevcut durum’, İsrail’deki yargı reformu açısından mevcut siyasi durum anlamına geliyor.”
Şu da ilginç olurdu: İsrail’den para istemeyen İsrailliler kimler? Popüler kültür programına bakıldığında Odelly, Lola Marsh ve Rasha Nahas’ın İsrail’den geldiği görülüyor. Her ne kadar Odelly bununla ilgili olsa da Tel Aviv-Berlin Ortak Yaratım Rezidansı Berlin’deki Musicboard’dan. Bu nedenle herhangi bir sübvansiyon gerektirmez; masrafları Musicboard tarafından karşılanır.
Daha ilginç olan ise Berlin’de yaşayan Rasha Nahas’ın durumu. X profilinde (eski adıyla Twitter) 22 Haziran’da popüler kültür ve İsrail hakkında yorum yaptı: “İsrail hükümetinden herhangi bir fon sağlanmaması şartıyla çalma davetini kabul ettim.” Festival ona, Bu yıl büyükelçilik fonu yok. Herhangi bir değişiklik olursa, görünüşünü iptal edecek. “Filistinli bir kadın olarak ama aynı zamanda bir insan olarak” ilkelerini savunuyor; o, “Filistin karşıtı ırkçılığa, Yahudi karşıtlığına, Siyah karşıtı ırkçılığa, İslamofobiye, cinsiyetçiliğe, homofobiye ve transfobiye karşıdır”.
Geriye Lola Marsh kalıyor. Çevreye sorduk. Orada ihtiyatlı bir şekilde tepki veriliyor. Temsilci, grubun İsrail’den fon almak için ne başvuruda bulunduğunu ne de teklif aldığını yazıyor. İsrail’in bu yıl İsrail’den para istemediğine dair bahsettiğimiz “söylentiler” tanıdık değil. Grup konu hakkında daha fazla yorum yapmayacak. Siyasi saiklerin bir rol oynayıp oynamadığını sorduğumuzda, önceki yanıt sadece tekrarlandı: “Lola Marsh, yaklaşmakta olan popüler kültür için İsrail Büyükelçiliği’nden ne para talep etti ne de teklif edildi.”
Rasha Nahas, İsrail’den para akışı olması halinde festivali boykot edeceğini açıkça belirtmiş olsa da Lola Marsh sessiz kaldı. Festival açıklamasını, İsrail’in bu yıl “mevcut durumda” İsrail’den gelen parayla ilgilenmediği yönündeki sözlerine göre alırsanız, en azından Lola Marsh ile bu seçeneği düşünmüş olmanız gerekirdi. Görünüşe göre bu konuda bir şey söylemek istemiyorlar.
Fırtına öncesi sessizlik gibi görünüyor. İsrail’in eylemleri BDS’nin bok fırtınasını engellemek mi istiyordu? Festivalin bu yıl nihayet BDS sorunu yaşamaması ve müziğe konsantre olabilmesi belki de doğru muydu? Ama hangi fiyata? İsrail eylemleri kendi büyükelçiliğini boykot mu etti? Festivale göre “İsrail’i ekonomik, kültürel ve politik olarak izole etmeyi amaçlayan kampanyaları hâlâ reddediyoruz.” Ancak dolaylı olarak BDS’nin festivale bu sefer de etkisi oldu. Sanatçıların son anda iptal etmesi gerekmese bile.
Festivalle ilgili bir açıklamada İsrail büyükelçiliği, Berliner Zeitung’un talebi üzerine bireysel sanatçılara ve onların faaliyetlerine doğrudan atıfta bulunmadı. Burada şöyle yazıyor: “Pop-Kültür-Festival, Almanya’nın en önemli müzik festivallerinden biridir ve İsrail’den gelen müzisyenlerin* yeteneklerini burada sergileyebilecek düzenli konuklar olmasından büyük gurur duyuyoruz.” Mesajda “harika bir müzik festivali” ifade ediliyor. Festivale bağlı Berlin ve Tel Aviv arasında sanatçı değişim programı” yer alıyor. Ve sonra önemli bir w ile kapanış cümlesieğer: “Bu nedenle, finansman başvurusu aldığımızda festivali desteklemekten her zaman çok mutluyuz.” Bunu daha diplomatik olarak söylemek zor.
Bunun popüler kültürle ne alakası var? 2017, 2018, 2019 ve 2022 yıllarında Berlin’deki İsrail Büyükelçiliği festivalin sponsoru oldu. Bunlar nispeten düşüktü; festivaldeki bireysel projeler için üç ila dört haneli finansman tutarlarının yanı sıra İsrail’den gelen sanatçılar için seyahat ödenekleriydi. BDS daha sonra acilen ve yüksek sesle, festival için rezerve edilen gösterilerin (baskılı da diyebilirsiniz) katılımlarının iptal edilmesini istedi. Pek çok durumda bu başarılı oldu. İskoç Genç Babalar’ın iptali muhtemelen 2017’deki en büyük heyecana neden oldu. 2022’de dört grup, festivalin başlamasına sadece birkaç gün kala BDS kampanyasına atıfta bulunarak performanslarını iptal etti.
İlan | Daha fazlasını okumak için kaydırın
Bu 2023’te tekrar olabilir mi? Festival 30 Ağustos’tan 1 Eylül’e kadar sürecek. Her şey hala sakin görünüyor. Bunun nedeni bu yıl festivale İsrail’den para akmıyor gibi görünmesi olabilir. Ama neden bu? Berliner Zeitung’un talebi üzerine festivalin basın ekibi şunları söyledi: İsrailli gösteriler bu yıl da Pop-Kultur’da sahne alacak. Ancak performanslarının masrafları Müzik Girişimi’nin finansmanından (Federal Hükümet Kültür ve Medya Komiseri’nin proje fonlarıyla) karşılanıyor. Şu ana kadar pek olağanüstü değil. Ama sonra işler daha da zorlaşıyor.
Festival, Berliner Zeitung’a verdiği yanıtta, kültür kurumlarının ve büyükelçiliklerin herhangi bir finansman teklifi yapmadığını ancak şöyle olduğunu açıkça belirtiyor: “Sanatçılar*, ek yolluk için ilgili devlet kurumlarından bize başvuruyor. Asıl mesele şu ki, oturup dikkat etmenizi sağlayan şey şu: “Bu yıl İsrailli sanatçılar mevcut durumda bu tür hibelere başvurmakla ilgilenmediklerini açıkça ortaya koydular. Bu nedenle İsrail büyükelçiliğine herhangi bir başvuru olmadı.”
Bu, Başbakan Binyamin Netanyahu hükümetinin İsrail’deki tartışmalı yargı reformuna mı gönderme yapıyor? Ocak 2023’ten bu yana İsrail’de reforma karşı büyük protestolar yapılıyor ve eleştirmenler bağımsız yargının sona ermesinden korkuyor. Yoksa “mevcut durumda”, İsrail büyükelçiliğinden para alması halinde BDS’nin yine popüler kültüre karşı boykot çağrısında bulunabileceği anlamına mı geliyor? Yoksa ikisi aynı anda mı? Festival basın sözcülerinden biri, Berliner Zeitung’un sorusu üzerine şunları ekledi: “‘Mevcut durum’, İsrail’deki yargı reformu açısından mevcut siyasi durum anlamına geliyor.”
Şu da ilginç olurdu: İsrail’den para istemeyen İsrailliler kimler? Popüler kültür programına bakıldığında Odelly, Lola Marsh ve Rasha Nahas’ın İsrail’den geldiği görülüyor. Her ne kadar Odelly bununla ilgili olsa da Tel Aviv-Berlin Ortak Yaratım Rezidansı Berlin’deki Musicboard’dan. Bu nedenle herhangi bir sübvansiyon gerektirmez; masrafları Musicboard tarafından karşılanır.
Daha ilginç olan ise Berlin’de yaşayan Rasha Nahas’ın durumu. X profilinde (eski adıyla Twitter) 22 Haziran’da popüler kültür ve İsrail hakkında yorum yaptı: “İsrail hükümetinden herhangi bir fon sağlanmaması şartıyla çalma davetini kabul ettim.” Festival ona, Bu yıl büyükelçilik fonu yok. Herhangi bir değişiklik olursa, görünüşünü iptal edecek. “Filistinli bir kadın olarak ama aynı zamanda bir insan olarak” ilkelerini savunuyor; o, “Filistin karşıtı ırkçılığa, Yahudi karşıtlığına, Siyah karşıtı ırkçılığa, İslamofobiye, cinsiyetçiliğe, homofobiye ve transfobiye karşıdır”.
Geriye Lola Marsh kalıyor. Çevreye sorduk. Orada ihtiyatlı bir şekilde tepki veriliyor. Temsilci, grubun İsrail’den fon almak için ne başvuruda bulunduğunu ne de teklif aldığını yazıyor. İsrail’in bu yıl İsrail’den para istemediğine dair bahsettiğimiz “söylentiler” tanıdık değil. Grup konu hakkında daha fazla yorum yapmayacak. Siyasi saiklerin bir rol oynayıp oynamadığını sorduğumuzda, önceki yanıt sadece tekrarlandı: “Lola Marsh, yaklaşmakta olan popüler kültür için İsrail Büyükelçiliği’nden ne para talep etti ne de teklif edildi.”
Rasha Nahas, İsrail’den para akışı olması halinde festivali boykot edeceğini açıkça belirtmiş olsa da Lola Marsh sessiz kaldı. Festival açıklamasını, İsrail’in bu yıl “mevcut durumda” İsrail’den gelen parayla ilgilenmediği yönündeki sözlerine göre alırsanız, en azından Lola Marsh ile bu seçeneği düşünmüş olmanız gerekirdi. Görünüşe göre bu konuda bir şey söylemek istemiyorlar.
Fırtına öncesi sessizlik gibi görünüyor. İsrail’in eylemleri BDS’nin bok fırtınasını engellemek mi istiyordu? Festivalin bu yıl nihayet BDS sorunu yaşamaması ve müziğe konsantre olabilmesi belki de doğru muydu? Ama hangi fiyata? İsrail eylemleri kendi büyükelçiliğini boykot mu etti? Festivale göre “İsrail’i ekonomik, kültürel ve politik olarak izole etmeyi amaçlayan kampanyaları hâlâ reddediyoruz.” Ancak dolaylı olarak BDS’nin festivale bu sefer de etkisi oldu. Sanatçıların son anda iptal etmesi gerekmese bile.
Festivalle ilgili bir açıklamada İsrail büyükelçiliği, Berliner Zeitung’un talebi üzerine bireysel sanatçılara ve onların faaliyetlerine doğrudan atıfta bulunmadı. Burada şöyle yazıyor: “Pop-Kültür-Festival, Almanya’nın en önemli müzik festivallerinden biridir ve İsrail’den gelen müzisyenlerin* yeteneklerini burada sergileyebilecek düzenli konuklar olmasından büyük gurur duyuyoruz.” Mesajda “harika bir müzik festivali” ifade ediliyor. Festivale bağlı Berlin ve Tel Aviv arasında sanatçı değişim programı” yer alıyor. Ve sonra önemli bir w ile kapanış cümlesieğer: “Bu nedenle, finansman başvurusu aldığımızda festivali desteklemekten her zaman çok mutluyuz.” Bunu daha diplomatik olarak söylemek zor.