İmtihan telaşı, eleştirilme korkusu, topluluk önünde konuşma derdi, başaramama korkusu, yaratıcı olamama korkusu, ayrılık kaygısı… ömrümüzde bu kadar fazlaca korkuya yer verdiğimizde mutluluğun ön kaidesine tasaları yenmeyi koymaya başlıyoruz. Pekala, ömrümüzün her alanına yayılmış ve memnunlukla, muvaffakiyetle eşleşmiş telaşın asıl manası ve bizim üzerimizde yarattığı, kendi oluşturduğumuz manaları neler olabilir?
Korku, doğumdan itibaren bizimle. Doğduğumuz anda yaşamak için tasa duymaya başlıyoruz ve bu sayede en temel gereksinimimiz olan birini sevme ve bağlantı kurma gereksinimimiz ortaya çıkıyor. bu biçimdece ömrümüzün birinci anlarında bir tasamız daha oluşuyor; bağlanma tasası. Davranışlarımız, bağlarımız, aldığımız kararlarımız bu korkularımızdan temel alarak bizimle bir arada şekillenmeye başlıyor. Bu açıdan bakıldığında telaş; bizi hayatta tutan, tehlikelerden koruyan, yapacaklarımıza temel olan fazlaca yardımcı bir his. Yaşantılarımıza daha sonradan yüklediğimiz anlamlarsa bu hissin ömrü kurtarıcı fonksiyonundan çıkıp ziyan veren bir hale dönüşmesine, yüzme öğrenmeden uzunluğumuzu aşan bir suya atlamışız hissi yaşamamıza sebep oluyor. Bu his yüzünden temel gereksinimimiz can yeleği aramak oluyor; becerilerimizin ne olduğunu, başarıp başaramayacağımız, kendimizi gerçekçi bir biçimde sorgulamayı değil kaçmayı öğretiyor. Pekala bu hisle yaşamaya, can yeleği bulmaya çalışmaya mahkum muyuz? Olağan ki hayır.
Telaş duygusu yaşamamızı sürdürmek için daima bizimle olacak fakat bu duyguyu nasıl goreceğimiz bizim denetimimizde. Bunun için yapılacak birinci adım dert hissinin olağan ve sağlıklı olduğunu ve her vakit bizimle olacağını kabul etmek. Bir daha sonraki adım kendimizi tanımak “Ben nasıl bir beşerim? Korktuğumda naparım, üzüldüğümde naparım, heyecanlandığımda naparım? Hislerimi nasıl yaşıyorum? Bu hislerle nasıl baş ederim? Daha uygun hissetmemi sağlayan şeyler neler?” sorularına yanıt bulmaya çalışmak.
3. adım ise yaşadığımız olayları tanımlayabilmekten geçiyor. Ünlü filozof Epiktetos’a nazaran, insanlara olaylar değil kendi inanç ve tavırları ziyan verir. Memnunluk neyi denetim edip edemeyeceğimizi anlamamıza bağlıdır. Denetim edemeyeceğimiz olaylar için çaba etmek akıntıya karşı yüzmeye emsal ve derdimizi sağlıklı olan düzeyden ziyanlı olan düzeye getirir.
Kendimizi tanıyıp, olayları gerçek sınıflandırmaya çalışsak bile yorulduğumuz noktayı fark edebilmek ise fazlaca kıymetli bir evre. Artık kulaç atmaya kâfi gücümüz kalmıyorsa, kollarımız yorulmaya başladıysa yardım istemenin, durup dinlenmenin vakti geldi demektir. bu biçimde vakit içinderı gecikmeden fark etmek, bize âlâ gelen şeylere vakit ayırmak, bulamadığımızda yardım istemek dinlenip gücümüzü geri kazanıp tekrar ilerlememizi sağlayacak. Tasanın sağlıklı sinyallerini vaktinde almak ise tasanın büyümesini engelleyecek. Artık korkuları tarafınca yönetilen değil korkularını yanlışsız vakitte ve yanlışsız biçimde kullanarak daha kuvvetli ilerleyen bireyler olabileceğiz.
Okumaya devam et...
Korku, doğumdan itibaren bizimle. Doğduğumuz anda yaşamak için tasa duymaya başlıyoruz ve bu sayede en temel gereksinimimiz olan birini sevme ve bağlantı kurma gereksinimimiz ortaya çıkıyor. bu biçimdece ömrümüzün birinci anlarında bir tasamız daha oluşuyor; bağlanma tasası. Davranışlarımız, bağlarımız, aldığımız kararlarımız bu korkularımızdan temel alarak bizimle bir arada şekillenmeye başlıyor. Bu açıdan bakıldığında telaş; bizi hayatta tutan, tehlikelerden koruyan, yapacaklarımıza temel olan fazlaca yardımcı bir his. Yaşantılarımıza daha sonradan yüklediğimiz anlamlarsa bu hissin ömrü kurtarıcı fonksiyonundan çıkıp ziyan veren bir hale dönüşmesine, yüzme öğrenmeden uzunluğumuzu aşan bir suya atlamışız hissi yaşamamıza sebep oluyor. Bu his yüzünden temel gereksinimimiz can yeleği aramak oluyor; becerilerimizin ne olduğunu, başarıp başaramayacağımız, kendimizi gerçekçi bir biçimde sorgulamayı değil kaçmayı öğretiyor. Pekala bu hisle yaşamaya, can yeleği bulmaya çalışmaya mahkum muyuz? Olağan ki hayır.
Telaş duygusu yaşamamızı sürdürmek için daima bizimle olacak fakat bu duyguyu nasıl goreceğimiz bizim denetimimizde. Bunun için yapılacak birinci adım dert hissinin olağan ve sağlıklı olduğunu ve her vakit bizimle olacağını kabul etmek. Bir daha sonraki adım kendimizi tanımak “Ben nasıl bir beşerim? Korktuğumda naparım, üzüldüğümde naparım, heyecanlandığımda naparım? Hislerimi nasıl yaşıyorum? Bu hislerle nasıl baş ederim? Daha uygun hissetmemi sağlayan şeyler neler?” sorularına yanıt bulmaya çalışmak.
3. adım ise yaşadığımız olayları tanımlayabilmekten geçiyor. Ünlü filozof Epiktetos’a nazaran, insanlara olaylar değil kendi inanç ve tavırları ziyan verir. Memnunluk neyi denetim edip edemeyeceğimizi anlamamıza bağlıdır. Denetim edemeyeceğimiz olaylar için çaba etmek akıntıya karşı yüzmeye emsal ve derdimizi sağlıklı olan düzeyden ziyanlı olan düzeye getirir.
Kendimizi tanıyıp, olayları gerçek sınıflandırmaya çalışsak bile yorulduğumuz noktayı fark edebilmek ise fazlaca kıymetli bir evre. Artık kulaç atmaya kâfi gücümüz kalmıyorsa, kollarımız yorulmaya başladıysa yardım istemenin, durup dinlenmenin vakti geldi demektir. bu biçimde vakit içinderı gecikmeden fark etmek, bize âlâ gelen şeylere vakit ayırmak, bulamadığımızda yardım istemek dinlenip gücümüzü geri kazanıp tekrar ilerlememizi sağlayacak. Tasanın sağlıklı sinyallerini vaktinde almak ise tasanın büyümesini engelleyecek. Artık korkuları tarafınca yönetilen değil korkularını yanlışsız vakitte ve yanlışsız biçimde kullanarak daha kuvvetli ilerleyen bireyler olabileceğiz.
Okumaya devam et...