Çocuğun gelişim devirleri birfazlaca psikolog ve psikiyatrın dikkatini çekmiş ve çalışmalarına yansımıştır. Bunlardan en meşhur olanlarının Erikson ve Freud olabileceği düşünülmektedir. Meşhur olmalarının sebeplerinden bir tanesi de yaş yaş gelişim periyotlarını incelemeleri ve bizlere somut dönemsel özellikler vermeleri olabilir. Ben bilhassa Freud’un gelişim devirlerinden bahsetmek istiyorum. Freud, hayatın birinci 5-6 yılında çocuğun karakter oluşumunu tamamladığını düşünür ve bu yüzden karakter gelişmeninde birinci 6 yıl kritik periyottur der. Ebeveynlerin bu yaş aralığındaki çocuklarına fazlaca dikkat etmesi gerektiğini düşünür.
0-1 Yaş
Çocukların kişilik oluşumları bebeklikte başlar ve bu gelişim hayat uzunluğu devam eder. Bu periyoda Freud oral periyot demiştir. bu vakitte bebek anneye büsbütün bağımlıdır. Hatta annesiyle kendini bile ayırt edemez. Bu yüzden anne çocuğu aynalamalıdır. Yani çocuğun gereksinimlerine hassas olmalı ve onun gereksinimlerini gidermelidir. Bebek, annenin yüzüne bakınca kendini görür. Anne üzgünse üzgün, memnunsa keyifli olur. Bu, çocuğun benlik oluşumunun başlangıcıdır. Çocuğun hayata inançlı bağlanabilmesi için evvela anne ile münasebetinin âlâ olması gerekir. Bebek anniçin kâfi bakım ve sevgi goremezse ömrü da tehlikeli ve inançsız bulur. Bu durumda da ya anniçin kopmakta çok tasa yaşarlar ya da annenin varlığını reddederler. Anneyle bağını kuvvetli kurmuş bebeklerse olumlu hislere sahip olurlar, ilişkisel hünerlerini geliştirirler. Bu periyoda saplanıp kalmış, başarılı atlatamamış bireylerde edilgenlik, bağımlılık, sabırsızlık, oburluk, sigara içmeye eğilim, tırnak yeme, fazlaca konuşma, isteme, yapışkanlık, kıskançlık, alay etmekten zevk alma, karamsarlık üzere karakter özellikleri görülebilir.
1-3 Yaş
Bu yaş çocuklarda daha bağımsız hareket edebilme maharetleri kazanılır. Tuvalet eğitimine geçilmesi gereken yaş dilimidir. Tuvalet eğitimi, çocuğun otonomi kazanması, ferdileşmesi, ayrıyeten kendi bedenini ve dış dünyayı denetim etmesi açısından kritik bir devirdir. Freud bu periyoda anal periyot demiştir. bu vakitte ebeveynlerin çok denetimi yahut kontrolsüzlüğü çeşitli meselelere niye olabilmektedir. 18. aydan itibaren çocuk anniçin ayrışmaya başlar ve bunun telaşını yaşar. Çocuk bu ayrılık korkusuyla baş edebilmelidir. Anne de çocuğun başa çıkmasına yardımcı olmalıdır. Bu bir ayrılma birleşme evresidir. Çocuk anniçin bir süre başka kalır. Anne bunu desteklemelidir. daha sonrasında anneye tekrar döner. Annenin de bu geri dönüşü şefkatle kucaklaması gerekir. Çocuk anniçin başka kaldığında anneyi simgeleyen bir geçiş objesine bağlanır ve onu daima yanında ister. Bu, anniçin farklı kaldığında derdiyle baş edebilmesi için geliştirdiği bir metottur. Anne bu vakitte çocukla oyun oynamalı, çocuğun his durumunu anlamalı, düzenlemeli ve gereksinimlerine karşılık vermelidir. Bu yolla çocuk inançlı bir biçimde anniçin ayrışarak birey olma yolunda ilerler. Anne tuvalet, dini, ahlaki, cinsel vb. konularda çocuğuna katı bir eğitim vermemelidir. Şayet bu vakitte ebeveynler katı tavır sergilerler, çocuğa bu üzere konularda kızarlarsa bu periyoda saplanma gerçekleşir. Bu periyoda saplanan çocuklarda düşmanlık, düzensizlik ya da çok titizlik, cimrilik, koleksiyonculuğa eğilim, takıntılar, dik kafalılık üzere karakter özellikleri görülebilir.
4-6 Yaş
Çocuk bu vakitte toplumsal rolleri ve cinsiyet rollerini öğrenmeye başlar. Bu devir merak vakit içinderıdır. Mevt, cinsellik vb. biroldukça hususta ebeveynlere sorular sorabilir. Ebeveynler çocukların bu meraklarını yaşına uygun bir seviyede gidermelidir. Freud bu periyoda fallik devir demiştir. Çocuk bu vakitte kendi vücuduyla hemcinslerinin ve karşı cinstekilerin vücutlarını karşılaştırır ve vücut tasarımı geliştirmeye başlar. Erkek çocuklar cinsel merakları daha sonrasında baba tarafınca iğdiş edileceklerini düşünürler. Cinsel yasak ve kıymetleri süratle öğrenirler. Çocuk, Freud’a bakılırsa karşı cins ebeveynine karşı duyduğu cinsel ilgi ve özel sevginin karşılık bulmayacağını anlar. Hemcinsi ile özdeşleşme yaşar. Hemcins ebeveynlerinin pahalarını içselleştirir. bu türlü iğdiş edilme endişesinden kurtulmaya çalışır. Çocuk okula başladığında libidinal gücü toplumsal, zihinsel ve akademik tarafa kaymaya başlar. Bu periyoda de latent (gizil) devir denir. daha sonrasında da süperego gelişmeye başlar ve çocuk ahlaki prensipleri içselleştirmeye çalışır. bu vakitte takılı kalan çocuklarda konversiyon histerisi, bellek kaybı, amnezi, anksiyete ve fobiler gelişebilir.
Okumaya devam et...
0-1 Yaş
Çocukların kişilik oluşumları bebeklikte başlar ve bu gelişim hayat uzunluğu devam eder. Bu periyoda Freud oral periyot demiştir. bu vakitte bebek anneye büsbütün bağımlıdır. Hatta annesiyle kendini bile ayırt edemez. Bu yüzden anne çocuğu aynalamalıdır. Yani çocuğun gereksinimlerine hassas olmalı ve onun gereksinimlerini gidermelidir. Bebek, annenin yüzüne bakınca kendini görür. Anne üzgünse üzgün, memnunsa keyifli olur. Bu, çocuğun benlik oluşumunun başlangıcıdır. Çocuğun hayata inançlı bağlanabilmesi için evvela anne ile münasebetinin âlâ olması gerekir. Bebek anniçin kâfi bakım ve sevgi goremezse ömrü da tehlikeli ve inançsız bulur. Bu durumda da ya anniçin kopmakta çok tasa yaşarlar ya da annenin varlığını reddederler. Anneyle bağını kuvvetli kurmuş bebeklerse olumlu hislere sahip olurlar, ilişkisel hünerlerini geliştirirler. Bu periyoda saplanıp kalmış, başarılı atlatamamış bireylerde edilgenlik, bağımlılık, sabırsızlık, oburluk, sigara içmeye eğilim, tırnak yeme, fazlaca konuşma, isteme, yapışkanlık, kıskançlık, alay etmekten zevk alma, karamsarlık üzere karakter özellikleri görülebilir.
1-3 Yaş
Bu yaş çocuklarda daha bağımsız hareket edebilme maharetleri kazanılır. Tuvalet eğitimine geçilmesi gereken yaş dilimidir. Tuvalet eğitimi, çocuğun otonomi kazanması, ferdileşmesi, ayrıyeten kendi bedenini ve dış dünyayı denetim etmesi açısından kritik bir devirdir. Freud bu periyoda anal periyot demiştir. bu vakitte ebeveynlerin çok denetimi yahut kontrolsüzlüğü çeşitli meselelere niye olabilmektedir. 18. aydan itibaren çocuk anniçin ayrışmaya başlar ve bunun telaşını yaşar. Çocuk bu ayrılık korkusuyla baş edebilmelidir. Anne de çocuğun başa çıkmasına yardımcı olmalıdır. Bu bir ayrılma birleşme evresidir. Çocuk anniçin bir süre başka kalır. Anne bunu desteklemelidir. daha sonrasında anneye tekrar döner. Annenin de bu geri dönüşü şefkatle kucaklaması gerekir. Çocuk anniçin başka kaldığında anneyi simgeleyen bir geçiş objesine bağlanır ve onu daima yanında ister. Bu, anniçin farklı kaldığında derdiyle baş edebilmesi için geliştirdiği bir metottur. Anne bu vakitte çocukla oyun oynamalı, çocuğun his durumunu anlamalı, düzenlemeli ve gereksinimlerine karşılık vermelidir. Bu yolla çocuk inançlı bir biçimde anniçin ayrışarak birey olma yolunda ilerler. Anne tuvalet, dini, ahlaki, cinsel vb. konularda çocuğuna katı bir eğitim vermemelidir. Şayet bu vakitte ebeveynler katı tavır sergilerler, çocuğa bu üzere konularda kızarlarsa bu periyoda saplanma gerçekleşir. Bu periyoda saplanan çocuklarda düşmanlık, düzensizlik ya da çok titizlik, cimrilik, koleksiyonculuğa eğilim, takıntılar, dik kafalılık üzere karakter özellikleri görülebilir.
4-6 Yaş
Çocuk bu vakitte toplumsal rolleri ve cinsiyet rollerini öğrenmeye başlar. Bu devir merak vakit içinderıdır. Mevt, cinsellik vb. biroldukça hususta ebeveynlere sorular sorabilir. Ebeveynler çocukların bu meraklarını yaşına uygun bir seviyede gidermelidir. Freud bu periyoda fallik devir demiştir. Çocuk bu vakitte kendi vücuduyla hemcinslerinin ve karşı cinstekilerin vücutlarını karşılaştırır ve vücut tasarımı geliştirmeye başlar. Erkek çocuklar cinsel merakları daha sonrasında baba tarafınca iğdiş edileceklerini düşünürler. Cinsel yasak ve kıymetleri süratle öğrenirler. Çocuk, Freud’a bakılırsa karşı cins ebeveynine karşı duyduğu cinsel ilgi ve özel sevginin karşılık bulmayacağını anlar. Hemcinsi ile özdeşleşme yaşar. Hemcins ebeveynlerinin pahalarını içselleştirir. bu türlü iğdiş edilme endişesinden kurtulmaya çalışır. Çocuk okula başladığında libidinal gücü toplumsal, zihinsel ve akademik tarafa kaymaya başlar. Bu periyoda de latent (gizil) devir denir. daha sonrasında da süperego gelişmeye başlar ve çocuk ahlaki prensipleri içselleştirmeye çalışır. bu vakitte takılı kalan çocuklarda konversiyon histerisi, bellek kaybı, amnezi, anksiyete ve fobiler gelişebilir.
Okumaya devam et...