Çocuklarda ve gençlerde travma daha sonrası gerilim bozukluğu

[Esenyurtlu]

Travma; ani gelişen, hayati tehdit oluşturan, beklenmedik sonuçları olan ve beklenmedik, alışa gelmedik olaylardır. Bu tip olaylara doğal afetler, trafik kazaları, cinsel istismar olayları örnek verilebilir. Travma daha sonrası gerilim bozukluğu ise travmatik bir olaya şahit olmak ya da olayın ortasında bulunma, çok çaresizlik ve endişe hissetme daha sonrasında yaşanan ruhsal zorlanma sürecidir.

Çocukların bir travmaya maruz kalmaları kararında alışageldik tertipleri bozulabilir ve inanç sistemleri sarsılabilir; geleceğe dair tasaları oluşabilir; egosantrik niyet sisteminde oldukları için yeterlilik düzeylerinde gerçeğe bağlı olmayan bir düşme ve üstünden gelemeyecekleri bir suçluluk hissine kapılabilirler; ağır keder ve denetim kaybı yaşayabilirler.

Her travma yaşayan çocuk TSSB geliştirir mi? olağan olarak hayır. TSSB’den esirgeyici etmenler; travmatik olay öncesinde ya da daha sonrasında profesyonel yardım aramış/almış olmak, hadiseden daha sonra küme yardımı almak, olay sırasında başardığı kişisel davranışlardan mutlu olmak, makus olaylara karşı koyabilme marifeti kazanmış olmak olarak sıralanabilir.

Kollayıcı etmenlere gereğince ulaşamayan okul çağı öncesi çocuklarda neler gözlemleyebiliriz diyerek bakacak olursak;

1. Afetle ilgili abartılı hikayeler anlatma ve afetle ilgili daima sorular sorabilir
2. Saldırganlık ya da içe kapanma gözlemlenebilir
3. Kabuslar ve gece korkmaları yaşayabilir
4. Konuşma bozuklukları görülebilir
5. Daha evvelki gelişim düzeyine geri dönme gözlemlenebilir
6. Uyum kuvvetliğü yaşayabilir
7. Güvensizlik ve suçluluk yaşayabilir
8. Gerçekçi olmayan kaygılar geliştirme gözlemlenebilir
9. Yatağını ıslatabilir
10. Tik oluşturabilir

Aynı biçimde okul çağı çocuklarına da bakacak olursak gözlemleyebileceğimiz durumlar;

1. Davranışlarında evvelki gelişim periyoduna gerileyebilir
2. Okulu reddedebilir
3. Afetle bağlı şiddet eğilimli oyunlara ilgi duyabilir
4. Bedensel ağrılar çekebilir
5. Kabus, uyku bozuklukları yaşayabilir
6. Konuşma bozuklukları gözlemlenebilir
7. Saldırganlık ya da içe kapanma gözlemlenebilir
8. Uyum kuvvetliğü yaşayabilir

Ergenlik devrinde ise büyük bir savaş olan ergenlik devrine bu biçimde bir darbenin inmesi ergenleri hayli daha fazla sorgulamaya, güvensizliğe, kendini muhafazaya almaya çalışmaya ve saldırganlığa itebilir. Geniş bir pencereden bakmak istersek görülebilir etmenler;

1. Gelecek tasası yaşayabilir
2. Suçluluk ve çaresizlik hissinin üstesinden gelmede zorlanabilir
3. Daha fazla riskli harekete geçebilir
4. Okul muvaffakiyetinde düşüş yaşayabilir
5. Erken yetişkinliğe girebilir
6. Ebeveyn ile çatışmalarda artış yaşanabilir
7. İştah ve uyku düzensizlikleri görülebilir
8. Sürekli değişen ruh hali gözlemlenebilir
9. İntihar teşebbüsleri görülebilir

Yukarıda bahsetmiş olduğumiz çocuklarda ve gençlerde TSSB için tedavinin ana bileşenlerinden biri, yapılan araştırmalara göre, ferdî terapidir. Ferdi terapide çocuğunuz yalnız olmamalı, her vakit aile ve etrafı tarafınca toplumsal takviye hissettirilmelidir.

Travma daha sonrası gerilim bozukluğu tedavisi konusunda asla yalnız değilsiniz. Uzmanlarımız her vakit, her hususta size yardımcı olmaya hazırlar. Bize sitemizde bulunan irtibat numaralarımızdan her daim ulaşabilirsiniz

Uzman Klinik Psikolog Damla KANKAYA

Psikoloji Kısmı Öğrencisi Nesrin AYDIN

Okumaya devam et...