Bayan hakemler argümanlı; “Derbiyi bize verin”

Beykozlu

New member
Öğretmen, spor eğitimcisi, sosyolog ve eski futbolcu olan 4 bayanın ortak özelliği göğüslerine taktıkları FIFA kokartı… Erkek hâkim hakemlik mesleğinde ‘Biz de varız’ diyorlar. Hakem yanılgılarının had safhaya çıktığı, ‘Maçları yabancı hakemler yönetsin’ tartışmalarının bitmediği son günlerde tezlerini ortaya koyuyorlar: “Hakem aramanıza gerek yok, biz buradayız.”

7. haftada Muhteşem Lig’de 4. hakem olarak gorevlendirildiniz. Neler yaşadınız. Orta hakem olarak da görür müyüz?

NESLİHAN MURATDAĞI:
Galatasaray-Konyaspor karşılaşmasında dördüncü hakemdim. Müsabaka daha sonrası birfazlaca bayandan his dolu iletiler aldım. ‘Sizi izlerken epey duygulandım. Gözyaşlarımı tutamadım.’ formunda. Dünya Kupası’nda bayan hakemin bakılırsav alması da bizler için artıydı. Günü geldiğinde Üstün Lig’de misyon yapacağıma inanıyorum.

GAMZE DURMUŞ PAKKAN: Birinci çıktığım Üstün Lig maçında daha heyecanlıydım. Bu birinci değildi bizim için lakin natürel ki büyük kadroların maçına çıktığımız vakit heyecan vardı. Maçın hikayesine bağlı kulübeler daha hareketli oluyor. İtalya Serie A’da, Fransa’da oldu. Türkiye’de niye olmasın? Kıymetli olan oraya hazır çıkmak. Deneyim kazanarak bir gün oraları nazaranbileceğimize inanıyorum.

CANSU TİRYAKİ: Fenerbahçe-Alanya maçında bakılırsav almıştım. Hüseyin Göçek ile bir arada saha denetimi yapmaya girmiştik. Her tribüne yaklaştığımızda büyük bir alkış kopuyordu, taraftarlar alkışlıyordu. Hüseyin hoca bana ‘bak bu alkışlar senin için’ dedi. ‘niçin’ diye sorduğumda ‘artık bayan hakem görmek istiyorlar’ dedi. Ve ben o an şunu düşündüm; kamuoyu artık bayanlara kıymet veriyor, onları alanda görmek istiyor. Bizler de kendimizi buna hazırlıyoruz. En yakın maksadımız oralarda maç yönetmek. İnşallah bu hayalimizi gerçekleştiririz.

MELİS ÖZÇİĞDEM: Bir hakem alanda olmak ister. Yalnızca 4. hakemlik bizi memnun etmiyor. Üstün Lig’de 4. hakem olarak çıktığımız maçta fazlaca hoş yansılar aldık. İdare inanılmaz memnundu, çime bastığımız anda da yöneticiler, hocalar, futbolcular daha ölçülü ve sözlerini seçerek kullandılar. Bu, Muhteşem Lig’deki kenar idareleri de olumlu istikamette etkiledi diye düşünüyorum. esasen maksat da oydu.

en çok hangi maçı ya da hangi futbolcuların maçını yönetmek istersiniz?

ÖZÇİĞDEM:
Muhakkak bir kadro ve oyuncu kriterim yok. İmkân olsa El Clasico olabilir. Hakem olarak olmasa da VAR hakemi olarak bir olimpiyatta yer almak, büyük turnuvada bulunmak maksadım. Fenerbahçe- Galatasaray derbisi de epeyce büyük, onu da yönetmek isterdim.

PAKKAN: Şampiyonlar Ligi ya da Dünya Kupası tertibi isterdim. İngiltere Ligi’nde de futbol ortamı şahane.

MURATDAĞI: Hayallerim daima sınırsız… Türkiye’de derbi, memleketler arası alanda da Dünya Kupası maçı.

TİRYAKİ: Dünya Kupası finalinde düdük çalma hayalim var.

Türkiye’de ‘kadın hakem olmak’ nasıl bir şey? Zorlukları ya da avantajları neler?

ÖZÇİĞDEM:
Maçlarına daha evvel bayan hakem çıkmamış gruplar ve yöneticilerin güvensizlik hızlarından aşikâr oluyor. Ancak maç başlayınca birinci 10 dakikada verdiğimiz kararların tutarlılıklarını gördükten daha sonra fikirleri değişiyor. Birinci dakikalarda bizi denemeler de oluyor. Yanıltmaya yönelik kendini yere atma, bayan olduğumuz için baskılamaya çalışmalar. Erkek egemenliği olan bir sporda biz burada dimdik durarak nazaranv alıyoruz.

PAKKAN: Yanılgı yapma talihimiz yok, daima düzgün maç yönetmek zorundayız. Erkek hakem yanılgı yaptığında tolere ediliyor ya da gelişim göstermesi bekleniyor. Ancak bayan hakemde o denli olmuyor. Saha ortasında de daima dezavantajlı başlıyoruz zira bayan hakem güzel olduğunu kanıtlamak zorunda. Âlâ maç yönettiğinizde tanınırlık erkeklere bakılırsa daha kolay oluyor.

MURATDAĞI: Günümüzde bayan hakemler alanlarda kabul görüyor. Bizlere karşı anlayışlılar. Türkiye’de ve dünyada hürmetle karşılanıyoruz. Verilen dayanaklar ve alandaki başarılı performans ile birlikte bizler de Üstün Lig’de düdük çalmak için epey çalışıyoruz.

TİRYAKİ: Şu anda UEFA ve FIFA bayan hakemleri, bayan futbolunu inanılmaz derecede destekliyor. Örnek olarak Dünya Kupası’nda 6 bayan hakem bakılırsav aldı. Bayanların futbola renk kattığını, saygıyı artırdığını düşünüyorum.

niçin daima hakemler tartışılıyor?

PAKKAN:
Türkiye’de hakem epeyce kıymetli. Tahminen biraz daha futbolu taktik manada geliştirebilirsek hakem değil futbolu ve futbolcuyu konuşuruz. Hakem konuşulmasa bence fazlaca daha keyifli olacak.

ÖZÇİĞDEM: En korunmasız taraf biziz. Bizim de gerimizde TFF var tabi. Hakemler aleyhine rastgele konuşulduğunda, maçlardan daha sonra hakemin üzerine cürüm atıldığında, en ince ayrıntısına kadar kamuoyuna yanlış bir biçimde yönlendirildiğinde karşılığında öteki ülkelerde olduğu üzere bir yaptırım olmalı. Futbolcu da kalenin tabanından gol kaçırıyor, yanlışlar olur, olacaktır da, taktik yanlışı yapan hocalar da oluyor. Futbol yanlışlar oyunu. Yalnızca biraz daha müsamaha rica ediyoruz ve maddelerin, yaptırımların daha caydırıcı olmasını rica ediyoruz. bu biçimde hakemlere bu kadar yüklenilmeyecektir.

Futbolcuların maçta bayan egemenliğini kabul etmeyip, üzerinize oynadıkları oluyor mu?

MELİS ÖZÇİĞDEM:
Türkiye’de hakem karar verdiğinde üstüne gelip, hamle etme olayı var. En makus ve nahoş manzara bu bence.

CANSU TİRYAKİ: Maçın denetimi epeyce değerli. Baskılardan etkilenir, korkarak çıkarsanız maçın denetimini kaçırırsınız. Yanlış karar çorap söküğü üzere. Bir şeye takılırsan ikinci yanılgıyı yaparsın,

GAMZE DURMUŞ PAKKAN: Kent dışı amatör maçlarda stadyum epey küçük ve soyunma odaları taban tabana olduğu için şöyleki bir şey hatırlıyorum. Ekip konuşmasında şu biçimde demişlerdi, “Hadi başlıyoruz hakeme baskı, kadroya baskı haydi beyefendiler…” Bir kadronun maça çıkarken motivasyonu bu olmamalı.

Erkek hükümran bir dünyada sizin alandaki varlığınız, futbolcuları ve seyircileri nasıl etkiliyor? Kompliman oluyor mu?

MURATDAĞI
: Alanda bayan ya da erkek hakem diye bakmıyorlar. Başarılı ya da başarısız diye bakıyorlar. Erkek hakeme nasıl reaksiyon veriliyorsa bize de birebir reaksiyonlar veriliyor. Şayet yeterliysek tribün gerimizde.

PAKKAN: Küçük vilayetlere gittiğimizde bayan hakem gördüklerinde epey hoş bir atmosfer oluyor. Başarılı bir idare sergilediğimizde erkek hakemlere olduğu üzere bize de hürmet duyuyorlar. Maç sırasında küfür ettiği için kırmızı karttan attığımız da oluyor, ben şahsen attım.

ÖZÇİĞDEM: Bizim toplumumuzda da hanımın bulunduğu ortamda küfürle ilgili birbirini dürtüp oto denetim sağlamaya çalışılır. Bu kimi vakit alanda da denk geliyor. Aleyhine karar verildiği vakit agresif davranışlar sergileyen oyuncular oluyor. Ancak etrafındaki futbolcular onun denetimini sağlıyor.

TİRYAKİ: Alana birinci çıktığımızda ‘Aaa bayan hakem yönetecekmiş maçı’ diyorlar. Birinci 5 dakikadan daha sonra siz de gerçek karar verdiğiniz sürece sizi desteklerler ancak yanlış bir karar verdiğinizde sizin bayan olduğunuzu unuturlar. Benim deneyimlerimle sabittir. Genel olarak oyuncular bayan olduğumuz için bizlere daha fazlaca hürmet gösterebiliyor.

Hakemlik haricinde boş vaktinizi nasıl değerlendiriyorsunuz?

TİRYAKİ:
İdmanlarımız epeyce büyük vaktimizi alıyor. Maçlardan, seyahatten epey fazla vakit kalmıyor öbür işler yapmaya. bununla birlikte spor eğitmenliği yapıyorum. Edirne’de yaşıyorum. Evliyim. Eşim hayli yardımcı oluyor, bulaşık, çamaşır, konut paklığı vs.

MURATDAĞI: İstanbul’da ortaokulda vücut eğitimi öğretmeniyim. Hakemlik büyük vaktimizi alıyor. Haftanın 4-5 günü idman yapıyoruz. Bir sürü ligi takip ediyoruz, maç tahlili yapıyoruz. Karşılaşma izliyoruz. Boş kalan vakit içinderımızda da ben bilhassa yalnız vakit geçirmeyi seviyorum. Ekstra olarak tiyatro izlemeye gidiyorum.

PAKKAN: Boş vakit içinderımızda esasilk önceliğim ailem. Eşim Burak Pakkan da 1. Lig’de A klasman hakemi. Her maçın tahlilini yapıyoruz. Onun hakem olması da benim için avantaj. Eşimle bir arada çıktığım 2021’deki Gençlerbirliği-Ankaragücü maçı ömrümün en özel ve hoş anılarımdan birisiydi. Eşim orta hakemdi, ben 4. hakemdim.

ÖZÇİĞDEM: Hakemlik fazlaca kolay bir iş değil. Tiyatro tutkunuyum. Fakat gorevlendirme niçiniyle kaçan kaçana. örneğin Kürk Mantolu Madonna oyunu var. İzmir’e kaçıncı gelişi ve benim kaçıncı kaçırışım bilmiyorum.

Türkiye’deki bayan futbolu için ne dersiniz?

ÖZÇİĞDEM:
Benim oynadığım devirle bu periyoda bakacak olursak bayan futbolu hakikaten gelişiyor. Türkiye’de bayan futboluyla, bayan hakemliği paralel gidiyor.

PAKKAN: Bayan futbol liglerinde kadro sayısı ve kalitesi arttı. Puan durumları birbirine daha yakın. Eskisi üzere 15-20 puan farklar olmuyor. Bayan futbolunda tempo yavaş olduğu için duraklamalar epey. Konuşmalar ve itirazlar oluyor. Argodan epeyce itiraz daha fazla.

MURATDAĞI: Bayan futbolundaki muvaffakiyet bizleri gururlandırıyor. Benim yönettiğim karşılaşmalarda çok saygılılar. Abla da diyorlar hocam da diyorlar. Hislerine bakılırsa hitap ediyorlar. Maçlarını bayan hakem yönetince daha rahatlar.

TİRYAKİ: UEFA ve FIFA, bayan hakemliğini hayli fazla destekliyor. Biz kalabalık bir ülkeyiz. Farkındalık yaratılırsa ve dayanak verirlerse ilerleyen süreçte epey farklı yerlere geleceğimize inanıyorum. Bunun için eğitim kaide.

Kamuoyunda daima bir önyargı var. “Şu hakem, bu takımlı” diye. Siz ne düşünüyorsunuz?

MURATDAĞI:
Hakemliğe başladığımızdan beri birebir mefkurelerle karşılaşmaları yönetiyoruz. Her vakit alanda iki renk vardır, ona göre karar veririz. Asla sevgi, sempatiyi hiç bir hakemin bir gruba duyacağına inanmıyorum. Ve birçoklarını da tanıyoruz aslına bakarsanız. Ne bu biçimde bir sohbete şahit olduk ne de duyduk.

PAKKAN: Hakemliğe başladıktan daha sonra bir futbolcu kadar, tahminen de daha epey emek veriyorsunuz. Sahanın içerisinde bu emeği heba edecek, boşa çıkartacak kanılara hiç bir hakem girmez.

ÖZÇİĞDEM: Benim de tabi ki küçükken desteklediğim, sempati duyduğum bir kadro vardı. Hakemliğe başladıktan daha sonra hakem tarafsızdır, şöylekidir, bu biçimdedir ilmek ilmek işlendi içimize. Soyutladık. Çocukluğumda sempati duyduğum ekibin maçlarına tekraren çıktım ve hiç bir şey hissetmediğimi fark ettim.

İlk maç heyecanınızı anlatır mısınız?

ÖZÇİĞDEM:
Balçova’da toprak sahaydı, elimiz ayağımız birbirine dolaşıyordu. ‘Kokartı taktık mı, saati aldık mı?’ diye. O sırada kokart ı almamışım. Alana çıkmadan fark ettim tabi.

PAKKAN: U-13 maçıydı. Bildiğiniz kuralları alanda uygulamak biraz farklı oluyor. Zira bir karar vereceksiniz fakat vücut lisanınızı nasıl kullanacaksınız bunları bilmiyorsunuz. O bahiste zorluk çektim. Aklıma geldikçe gülerim hâlâ. kimi vakit taç atışını işaret ederken eliniz yanlış yeri gösteriyor.

TİRYAKİ: U-11 maçıydı. Hakem kıyafeti lazım. Ben de Özgür Yankaya’yı aradım. Ağabey bana kıyafetlerini verir misin dedim, o da tamam kardeşim ne demek natürel ki dedi. Özgür abi tabi 1.95 uzunluğunda, yapılı. Ondan kıyafetleri aldım ancak krampon da gerekiyor. Bir arkadaşımdan da krampon uydurduk, aldık. O heyecanla gittim maça çıktım.

MURATDAĞI: Birinci maçıma gençler liginde yardımcı hakem olarak çıkmıştım. Çok heyecanlı ve epeyce memnundum.
 
Üst